تعیین نرخ ممان لرزه ای در منطقه ایران بر اساس داده های ژئودزی، زمین شناسی و لرزه ای و مقایسه آنها

thesis
abstract

کمیت نرخ ممان لرزه ای بیانگر میزان پتانسیل لرزه خیزی یک منطقه و یا به عبارت دیگر بیانگر نرخ تغییرات انرژی سطح پوسته برای تبدیل به تغییرشکل لرزه ای و غیرلرزه ای می باشد. در گذشته این کمیت با به کارگیری دو روش لرزه ای و زمین شناسی محاسبه می شد. امروزه این کمیت با کمک داده های دقیق و به اندازه کافی چگال ژئودزی ماهواره ای، قابل محاسبه می باشد. در روش ژئودتیکی با پردازش داده های gps می توان نرخ کرنش زمین ساختی را در سراسر منطقه با دقت کافی محاسبه نمود و به کمک نرخ کرنش به دست آمده، نرخ ممان لرزه ای را در هر منطقه تعیین نمود. این روش به دلیل استفاده در مناطق با گسل های نامعلوم و نهفته بسیار مورد توجه محققان علوم زمین قرار گرفته است. کاسترو (1974) ثابت کرد که تنسور کرنش حاصل از پردازش داده های gps و تنسور ممان لرزه ای با هم متناسب هستند. فرمول کاسترو نرخ کرنش های به دست آمده از سرعتهای gps را به نرخ ممان ژئودتیک تبدیل می-کند. نرخ ممان لرزه ای حاصل از مشاهدات ژئودتیک شامل تمام منابع تغییرشکل می باشد ولی تفاوت مابین تغییرشکل لرزه ای و غیرلرزه ای را مشخص نمی کند. همچنین قابلیت برآورد خطاها در این روش به دلیل قابلیت استفاده در مناطقی که دارای گسلهای ناشناخته و نهفته هستند بسیار اهمیت دارد. نرخ ممان لرزه ای حاصل از مشاهدات زمین شناسی با استفاده از اطلاعات مربوط به گسلها از جمله شیب گسل ها، طول گسلها، نرخ لغزش آنها و ضخامت لرزه ای منطقه تعیین می شود. در این روش فقط گسلهای مهم و شناخته شده وارد محاسبات می شوند. نرخ ممان لرزه ای حاصل از روش لرزه ای نیز که با استفاده از اطلاعات مربوط به کاتالوگ زلزله های دستگاهی و تاریخی منطقه تعیین می شود، فقط شامل مولفه های لرزه ای تغییرشکل می شود و همچنین قابلیت نشان-دادن گسلهای پنهان را نیز دارد. روش لرزه ای، نرخ ممان لرزه ای را در مناطقی که زلزله رخ داده تعیین می کند. مناطقی که به کندی دچار کرنش می شوند، به یک دوره مشاهداتی نسبتاً بلندی نیاز دارند، در حالیکه روش لرزه ای فقط تغییراتی را نشان می دهد که در دوره زمانی کاتالوگ مورد استفاده رخ داده باشد. بنابراین می توان چنین گفت که کاتالوگهای زلزله به دلیل محدودیت زمانی برای منعکس کردن تغییرشکل های بلند مدت مناسب نیستند. سازگاری بین نرخ ممان لرزه ای حاصل از دو روش ژئودتیکی و زمین شناسی در مناطق مختلف می تواند بیانگر کامل بودن اطلاعات گسلهای موجود در منطقه و همچنین قابلیت اعتماد نرخ کرنش ژئودزی اندازه گیری شده باشد. هم چنین توافق نتایج حاصل از دو روش ژئودتیکی و لرزه ای بیانگر کامل بودن کاتالوگ زلزله ها و نقش تغییرشکل غیرلرزه ای است، زیرا نرخ ممان لرزه ای حاصل از مشاهدات لرزه ای فقط مولفه لرزه ای تغییرشکل را شامل می شود. در این تحقیق ابتدا با به کارگیری پهنه بندی زمین ساختی پورکرمانی و اسدی (1374) که در آن ایران به 27 پهنه زمین ساختی تقسیم شده است، کمیت نرخ ممان لرزه ای در هر پهنه با هر سه روش ژئودتیکی، لرزه ای و زمین شناسی تعیین گشته و نتایج حاصل مورد مقایسه قرار گرفته است. مقایسه نتایج حاصل از سه روش، بیانگر این است که پهنه های جنوب و جنوب شرقی ایران و همچنین پهنه های شمالی حاشیه البرز دارای بیشترین لرزه خیزی می باشند و پهنه های نواحی مرکزی ایران نیز دارای کمترین خطر لرزه ای هستند. در بخش دوم محاسبات با شبکه بندی میدان سرعت gps به روش تفاضلی محدود با استفاده از فواصل وزن دار، نرخ ممان ژئودتیک در هر سلول از شبکه تعیین شده و نتایج حاصل در قالب پهنه بندی نمایش داده شده است. نتایج حاصل بیانگر وجود گسلش نرمال در مناطق شامل کشش و وجود گسلش معکوس در مناطق شامل فشارش می باشند. بر این اساس می توان گفت در منطقه زاگرس گسلش معکوس و در منطقه البرز نیز فشردگی مشاهده می گردد. نرخ ممان های به دست آمده نیز با سابقه لرزه خیزی مناطق و همچنین اطلاعات مربوط به گسلش های موجود در هر منطقه مطابقت دارد. هم چنین در این تحقیق منطقه انتقالی مابین برخورد صفحات تکتونیکی عربستان- اوراسیا و فرورانش مکران نیز به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده و از مشاهدات gps انجام شده در این منطقه برای محاسبه نرخ ممان لرزه ای به روش تفاضلی محدود با استفاده از فواصل وزن دار استفاده شده است.

similar resources

تعیین و پهنه بندی نرخ ممان لرزه ای ژئودزی: مطالعه خاص شبکه سراسری ژئودینامیک ایران

نرخ ممان لرزه ای، کمیتی است که بیانگر میزان تجمع پتانسیل زلزله در یک منطقه می باشد. این کمیت از طریق داده های لرزه نگاری و زمین شناسی قابل تعیین است هم چنین با استفاده از داده های ژئودزی ماهواره ای و میدان های جابجایی دقیق حاصل از آن و از طریق تنسور استرین نیز قابل محاسبه می باشد. طبق فرمولkostrov ، تنسور استرین و تنسور ممان با یکدیگر متناسب بوده از این طریق می توان نرخ ممان لرزه ای را تعیین نم...

full text

اثر شیب سنگ بستر بر پایداری لرزه ای شیروانی ها بر اساس داده های لرزه خیزی ایران

در این مقاله اثر شیب سنگ بستر بر عملکرد لرزه ای شیروانی‌ها مطالعه شده است. این بررسی با تحلیل دینامیکی شیروانی‌های مختلف، برآورد شتاب زلزله در توده لغزنده و محاسبه تغییر مکان ماندگار این توده با روش بلوک لغزشی نیومارک صورت پذیرفته است. بررسی‌های انجام یافته بیانگر آن است که با تغییر زاویه سنگ بستر با افق و در نتیجه تغییر پریود طبیعی اصلی شیروانی (Ts)، در شرایطی که پریود میانگین تاریخچه زمانی شت...

full text

تکتونیک صفحه ای و مکانیزم پدیده های زمین لرزه

قبول همه جانبه انگاره تکتونیک صفحه ­ای در بیست سال اخیر منجر به توجیه بسیاری از پیچیده ­ترین مسائل زمین شناسی؛ که پیش از آن اغلب، با دشواری های فراوان همراه بود. کلا جنبش های لرزه­ای ایران زمین را که ارتباط نزدیکی با حرکت مجدد گسله ­های فعال موجود دارد می­ توان به چهارم گروه اصلی به شرح زیر تقسیم کرد که ما از چهار پدیده یاد شده در بالا به مکانیزم زمین لرزه ­های صفحات جنوبی خزر بسنده می­ کنیم.

full text

تعیین مناطق لرزه زمین ساخت با به‌کارگیری روش‌های خوشه‌بندی افرازی داده‌های لرزه ای

مناطق لرزه زمین ساخت به مناطقی اطلاق می‌‌شوند که ویژگی‌های لرزه‌ای، زمین  ساخت ­جنبا و سیستم گسلی شبیه به هم داشته باشند. شناسایی این مناطق به منظور ارزیابی خطر زمین لرزه، یکی از موضوعات حائز اهمیت در مطالعات لرزه‌‌ای است. روش‌‌های خوشه بندی به‌عنوان ابزاری مناسب برای شناسایی اطلاعات مرتبط باهم و استخراج الگوهای معنادار از بین تعداد زیادی از داده‌‌ها شناخته می‌شوند. با توجه به اینکه این روش‌ها ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی - دانشکده نقشه برداری

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023